کشوری:
 نگرش ها مبتنی بر سود مادی است و آخرت فراموش شده استنگرش ها مبتنی بر سود مادی است و آخرت فراموش شده است
«حجت الاسلام و المسلمین علی کشوری» عضو فرهنگستان علوم اسلامی و پژوهشگر مباحث آسیب های انقلاب در گفتگو با خبرنگار ابنا در مورد مراحل تحقق الگوی پیشرفت اسلامی در ایران گفت: برای تحقق الگوی پیشرفت اسلامی در کشور سه مرحله تاریخی باید طی شود؛ تا در این مراحل سه سطح فعالیت تحقق یابد: از نظر ما مرحله اول؛ مرحله پژوهش برای تولید الگوی پیشرفت اسلامی، مرحله دوم؛ مرحله پرورشِ الگوی پیشرفت اسلامی و مرحله سوم؛ مرحله پردازشِ الگوی پیشرفت اسلامی است.

وی افزود: اداره ی اسلامی جامعه، وابسته تام به ارائه تحلیل اسلامی درباره جهت سازها است. "اولین نقشه راه الگوی پیشرفت اسلامی" مبتنی بر «معادله پردازش موضوعات جهت ساز» تفسیر می شود و حاوی 81 موضوع جهت ساز است.

عضو فرهنگستان علوم اسلامی در تعریف موضوعات جهت ساز اظهار داشت: موضوعات جهت ساز موضوعاتی هستند که  با شخصیت افراد جامعه ارتباط دارد و البته شخصیت افراد جامعه هم منبعث از فطرت افراد است؛ پس در واقع موضوعات جهت ساز، موضوعاتی هستند که مرتبط و نشأت گرفته از فطرتی هستند که خداوند افراد را بر طبق آن فطرت خلق کرده است.

وی ادامه داد:  اگر می خواهید جامعه را بر اساس نگاه اسلامی اداره کنید،  در ابتدا باید مبتنی بر نگاه اسلامی پاسخ موضوعات جهت ساز را بدهید. موضوعات جهت ساز زیرساخت جلب اعتماد و مشارکت عمومی هستند. جامعه را نمی شود بدون مشارکت و اعتماد مردم اداره کرد و راه ایجاد مشارکت این است که نهاد ها و جریانهای اداره کننده جامعه پاسخ ناظر به موضوعات جهت ساز و شخصیت ساز را ارائه کنند. اگر ارائه نکردند، افراد دنبال پاسخ های دیگر می روند و گناه وقوع این آفت ـ بیش ازهمه ـ برعهده افرادی است که مسئول اداره جامعه بوده اند؛ چون به موضوعات جهت ساز جواب نداده اند.

کشوری تاکید کرد: ما یک کار اجتهادی ـ تفقهی با موضوع تبیین ریشه اداره جامعه از دیدگاه اسلامی، در آیات و روایات انجام دادیم. پاسخی که دست پیدا کردیم؛ این است که ریشه اجتماعیات در نگاه اسلام مفهوم هدایت است؛ یعنی اگر در یک کلمه بپرسید ـ از دیدگاه اسلامی ـ غرض و مبنای اداره یک جامعه چیست؟ پاسخ داده می شود غرض و مبنای اصلی اداره جامعه، هدایت افراد است. اصلا بدون هدایت افراد، نمی توان جامعه را بر اساس اسلام اداره کرد. ما در «مبنای هدایت نظامات ذهنی» ابعاد مفهوم هدایت و چگونگی نقش آن در اداره جامعه را شکافته ایم.

وی در توضیح «هدایت نظامات ذهنی» ابراز داشت: «هدایت نظامات ذهنی» به معنای تصرف در "نظام نگرشهای موثر بر تصمیم گیری فرد" است. همیشه  افراد متأثر از عواملی تصمیم می گیرند و  راه تغییردادن تصمیم افراد، تغییر دادن نگرش های آنها است. اگر بخواهیم تصمیم یک فرد را تغییر دهیم؛ در گام اول باید از عوامل حاکم بر تصمیم آن فرد تحلیل داشته باشیم. همیشه عوامل فراوانی  در اتخاذ تصمیم غلط وجود دارد؛ ولی حتما بخشی از این عوامل نگرشهای فرد است.  زمانی که می گوییم هدایت مبنای اداره جامعه است یعنی باید با اختیارات حکومت ورود پیدا بکنید و این نگرشها را اصلاح بکنید.

این پژوهشگر مباحث آسیب های انقلاب افزود: اگر ما بتوانیم نظام نگرش های افراد را عوض کنیم، بحث «الدنیا مزرعه الاخرة»  تبیین می شود. این خودش یک نگرش کلان است؛ ولی چیزی که اکنون در جامعه می بیند آن است که مسئله  آخرت در نگرشها فراموش شده و نگرشها، مبتنی بر سود مادی شکل می گیرد.

وی در توضیح و دسته بندی 81 موضوع جهت ساز ابراز داشت: این 81 مورد به سه دسته تقسیم می شود: 27 موضوع جهت ساز به تحول نگرش ها در بخش اجرای کشور کمک می کند. 27 موضوع به تحول نگرش ها در بخش دانشگاه، و 27 موضوع به تحول در حوزه های علمیه مربوط می شود. به عنوان مثال اگر  طلاب و فضلاء به 27 موضوع جهت سازِ حوزه های علمیه،  توجه کنند؛ معنای اجتماعیاتِ اسلام تنقیح می شود. مثال می زنم تا بحث واضح تر باشد، ما موضوع جهت سازی در سیاست خارجی داریم ؛که سریعا باید جواب اسلامی آن را برای وزارت خارجه تبیین کنیم. این موضوع قائده «نفی سبیل» است. قائده نفی سبیل می گوید اگر در اثر روابط خارجی و سیاست خارجی غلط، زمینه تسلط کفار بر جامعه اسلامی مهیاء شد و کفار مسلط شدند؛ هرچند این یک مسئله است ولی آثارش به همه موضوعات سرایت می کند.

کشوری در مورد نقش مردم و دولت در الگوی پیشرفت اسلامی گفت: فعالیت های مرتبط با  اداره جامعه، بر عهده مردم است ولی  هدایت نگرش ها وظیفه حکومت است. حکومت با مردم تفاهم می کند که اگر جهت گیری اسلامی نباشد همه چیز به ضرر مردم تمام می شود.

وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی 5 مرحله برای تحقق اهداف خود تعریف کرده است مرحله اول را مرحله انقلاب اسلامی دانست و در بیان مراحل بعدی گفت: مرحله دوم؛ مرحله تشکیل نظام اسلامی است، مرحله سوم؛ مرحله طراحی دولت اسلامی است ـ که الان ما در این مرحله هستیم ـ دولت اسلامی یعنی ساختارهایی به وجود بیاید که؛ مبتنی بر مسئله الگوی پیشرفت اسلامی برنامه ریزی کند. ما این ساختارها را نداریم و انقلاب اسلامی در این مرحله در حال تلاش است. بحث الگوی پیشرفت اسلامی، ابزار دولت سازی اسلامی است. انشاء الله وقتی  ساختارهای مبتنی بر الگوی پیشرفت اسلامی تشکیل شد، ما وارد مرحله تشکیل جامعه اسلامی می شویم.

عضو فرهنگستان علوم اسلامی  با بیان اینکه برای نهادینه کردن مسئله الگوی پیشرفت اسلامی تربیت کارشناس اولین گام است افزود: دوران پرورش گام بعدی ماست. پرورش یعنی رشد دادن این موضوع در ذهنیت عمومی جامعه، ما این دیدگاه جدید را باید در بین شخصیت ها، نخبگان و عامه مردم جا بیاندازیم. وقتی می گوییم دوران پرورش الگوی پیشرفت اسلامی؛ یعنی پرورش دادن این نگاه جدید به اداره جامعه در ذهن مردم، نخبگان و مدیران و هدف سوم این است که ساختارهای متکفل الگوی پیشرفت در ضمیمه ساختارهای فعلی ایجاد شود.

وی افزود: جامعه اسلامی جامعه ای است که برنامه های اسلامی در همه ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در حال پیاده شدن باشد. مدتی که این مرحله جامعه اسلامی ادامه پیدا کرد ـ مثلا وقتی 5 برنامه پیشرفت اسلامی را در کشور پیاده کردیم ـ وارد مرحله تمدن اسلامی می شویم در واقع مرحله تمدن اسلامی به معنای تکثیر "الگوی اسلامی اداره جامعه" از ایران به سایر نقاط عالم است. و مرحله تمدن اسلامی تفسیر روایت امام صادق(علیه السلام) است؛ که در مورد قم فرمودند: «منه یفیض العلم الی سائر البلاد».

کشوری در پایان گفت: اصلاح نظام آموزشی یکی از مصادیق اصلاحِ  الگوهای غربی است. چون شما از آنجا اصلاح را شروع نمی کنید؛ افراد به جای اینکه سبک زندگی اسلامی را یاد بگیرند ،فن سالار و تکنوکرات بار می آیند! الگوی پیشرفت اسلامی راه حل برخورد با ناهنجاری های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را اصلاح نگرش ها می داند و ریشه نگرش های غلط و به تبع ناهنجاری ها، ساختارها و مفاهیم مدرن هستند.

برای خواندن متن کامل مصاحبه با «حجت الاسلام و المسلمین علی کشوری» اینجا را کلیک کنید.
منبع:خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا