رهنمای رضوان بجنورد

حضرت محمد(ص):

دروغگو دروغ نمی گوید، مگر به سبب حقارتی که در نفس خود احساس می کند.

دروغ آفت سخن است.

از دروغگویی بپرهیز زیرا دروغ باعث روسیاهی است.

کم نصیب ترین مردم از سجایای مردانگی و فضایل انسانی دروغگویان هستند.

حضرت علی(ع):

هیچکس لذّت ایمان را درک نمی کند مگر وقتی که دروغ را خواه شوخی یا جدّی ترک کند.

راستگویی، مردم را به نیکی هدایت می کند و نیکی، مردم را به بهشت دعوت می نماید.

امام موسی بن جعفر(ع):

انسان عاقل دروغ نمی گوید، اگرچه دروغ وسیله برآمدن خواهشهای نفسانی او باشد.

امام عسگری(ع):

تمام ناپاکیها و گناهان در خانه ای جمع شده است و کلید آن دروغگویی است.

پیامهایی در مورد دروغ و دروغگویی

آفت زبان

یکی از محرمات و آفتهای خطرناک زبان، دروغ گفتن است. دروغ از گناهان بزرگ و کلید گناهان و سرچشمه تمام بدیها و زشتیهاست. مؤمن با فضیلت هیچگاه زبانش را به این خوی زشت عادت نمی دهد، زیرا دروغ از انسان شخصیتی کاذب و وارونه ساخته و اعتبار او را از بین می برد و اعتماد عمومی را سست می کند.

ستیزه جویی با خداوند

دروغگویان به بازتابهای منفی و عواقب شوم آن در زندگی فردی و اجتماعی نمی اندیشند، دروغ را به حساب زرنگی و زیرکی می گذارند و راستگویان را افرادی بی عُرْضه و بی سیاست می پندارند. ولی آنها از این نکته مهم غافلند که دروغ پردازی برخلاف فطرت پاک و شخصیت والای انسان است و نمی دانند که دروغ، دشمنی و ستیزه جویی با خداوند متعال و بر خلاف فلسفه آفرینش است، زیرا خداوند جهان را بر اساس صدق و راستی و حقیقت بنا نهاده است.

دروغ شوخی

دروغ از روی شوخی نیز گناه است. بعضی تصور می کنند اگر کسی به عنوان شوخی و مزاح و جلب توجه و خنداندن مردم دروغ بگوید، اشکالی ندارد؛ اما این نکته را باید در نظر داشت که در اسلام دروغ گفتن بطور کلی نهی شده و هرگونه دروغ ـ شوخی و جدی ـ منافی با ایمان شمرده شده است، چنانکه حضرت علی(ع) می فرماید: «دروغ چه جدی و چه شوخی ناپسند است... زیرا دروغ انسان را به هرزگی و بی بند و باری می کشاند که نتیجه آن آتش جهنم است».

لعنت شدگان

یکی از گروههایی که مورد لعن خدا واقع شده اند دروغگویان هستند. در آیات قرآن دروغگویان در ردیف اقشاری همچون کافران، مشرکان، منافقان قرار گرفته اند و این خود دلیل بر بزرگی این گناه است. اما متأسفانه برخی از مردم به سادگی با آن برخورد می کنند و هنوز کاملاً به این حقیقت نرسیده اند. ایشان اگر در آیات قرآن بخوبی تدبّر کنند، خواهند دریافت که دروغ از دیدگاه قرآن مجید بسیار زشت و ناپسند است.

دروغگو مروت ندارد

شخص دروغگو در مقام مبارزه، حتی با دوستانش به طریق ناجوانمردانه عمل می کند و برای پیشبرد اهداف شیطانی خویش و در راه از بین بردن حریف به بهتان و افترا یا به هرکار خلافی که بتواند او را به مقصود برساند متوسل می شود و اصولاً موازین اخلاقی و انسانی را در نیل به اهداف در نظر نمی گیرد، این عمل، از خصیصه های دروغ سرچشمه می گیرد. امام صادق(ع) می فرمایند: «شخص دروغگو جوانمردی و مروت ندارد».

دروغگو کریم نیست

کرامت و بزرگواری هرگز با دروغ گفتن سازگار نیست و آدم بزرگوار و با شخصیت هرگز برخلاف واقع فکر نمی کند و قدم برنمی دارد و سخن نمی گوید. مثلاً از طریق دروغ گفتن به مال و عرض و ناموس مردم خیانت نمی کند و با دروغ گفتن میان دو نفر، بلکه خانواده یا جامعه ای فتنه برپا نمی کند، زیرا کرامت سپری است که انسان را از میل به بدیها و زشتیها و خیانتها حفظ و حراست می کند و شخص دروغگو از این سپر معنوی بی بهره است حضرت علی(ع) می فرمایند: «برای دروغگو کرامتی نیست».

صداقت و امانت

بدون شک دو صفت راستی و درستی (صدق و امانت) بارزترین نشانه شخصیت است، این دو از یک ریشه مشترک منشعب می شوند، زیرا راستگویی چیزی جز امانت در ادای سخن نیست، همانطور که امانت هم چیزی جز صداقت در عمل نمی باشد.

راستگو و دروغگو

افراد راستگو معمولاً افرادی شجاع، صریح، با اخلاص، کم طمع و خالی از تعصبهای غلط و حبّ و بغضهای افراطی هستند، زیرا راستگویی بدون اینها ممکن نیست. بعکس، افراد دروغگو معمولاً ترسو، ریاکار، طمع کار، متعصب و لجوج می باشند.

افراد راستگو حتما در زندگی پایبند به اصولی هستند، این اشخاص کمتر ممکن است ابن الوقت و دمدمی مزاج و منافق باشند، زیرا صداقت با هیچ یک از این امور سازگار نیست.

وسیله جلب اطمینان

همکاری و همفکری که اساس زندگی دسته جمعی است در صورتی میسر است که افراد نسبت به هم اعتماد و اطمینان کامل داشته باشند. در غیر این صورت مشکلات زندگی دسته جمعی از قبیل مزاحمتها و نزاعها و کارشکنی ها فراگیر می شوند. بدیهی است مهمترین و مؤثرترین وسیله جلب اطمینان و اعتماد همان «صدق و راستی» و خطرناکترین دشمن آن «دروغ» است.

تقیّد به راستگویی

کسی که مقید به راستگویی است، ناچار است خود را در برابر بسیاری از گناهان محدود سازد، زیرا فکر می کند اگر توضیحی درباره آن از او بخواهند باید راست بگوید و اگر راست بگوید مایه رسوایی است، پس چه بهتر که از آن اعمال بکلی چشم بپوشد. بنابراین تقید به همین صفت او را در مقابل بسیاری از گناهان بیمه می کند.

بدبینی دروغگو

افراد دروغگو بدبینی و سوءظن خاصی نسبت به همه کس و همه چیز دارند، همه چیز را تقلبی، نادرست یا لااقل مشکوک می پندارند، چنین افرادی چگونه ممکن است ایمان محکم و خالی از هرگونه شک و تردید به گفته های انبیاء پیدا کنند، لذا در تاریخ می بینیم که افراد منافق و منحرف و کذّاب غالبا به پیامبران خدا نسبت دروغگویی می دادند.

منشاء دروغگویی

کسانی که دارای روحی ناتوان و زبون می باشند برای نیل به مقاصد خود و فرار از ضررها به دروغ و تزویر و تقلب و خیانت متوسل می گردند. بعکس افراد توانا و با شخصیت تکیه بر شخصیت و توانایی خویش می کنند و پیروزی خود را در آنها می جویند.

مؤمن دروغ نمی گوید

کسانی که ایمان کامل به قدرت لایزال الهی دارند و سرچشمه تمام برکات و پیروزیها را در گرو اراده نافذ او می دانند، قدرت او را مافوق همه قدرتها و حمایت او را بالاترین حمایتها شناخته اند، دلیلی ندارد که برای نیل به منفعت یا دفع ضرری متوسل به خلاف واقع گردند و دروغ پردازی کنند.